Ο «Ηγεμών», παρατηρητής που βλέπει την πολιτική ως διαδικασία

Με αφορμή τη συμπλήρωση 500 (πεντακοσίων) χρόνων από τη συγγραφή του βιβλίου του Niccoló Machiavelli (1513) με τίτλο: «Ο Ηγεμών» (Il Principe), ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου διοργάνωσε επιστημονική, ερευνητική και πολιτική ημερίδα με θέμα «Σύγχρονη Κριτική Ανάγνωση του Machiavelli» στις 9 Δεκεμβρίου στις εγκαταστάσεις του Οργανισμού στο Κολωνάκι. Την επιστημονική επιμέλεια της εκδήλωσης είχε ο Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, κ. Θεόδωρος Γεωργίου, ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Μιχάλης Σταθόπουλος, Επίτιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών.

Όλοι σχεδόν οι ομιλητές αναφέρθηκαν στις έννοιες της virtù ως τύχη και παράγοντα πολιτικής και της fortuna, ως ικανότητα, αρετή και περιφραστικά ως απόφαση, κεντρικές έννοιες στο έργο του Machiavelli.

Τη συζήτηση άνοιξε ο κ. Προκόπης Παυλόπουλος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Βουλευτής Α’ Αθηνών, τ. Υπουργός, ο οποίος μίλησε για τον κανόνα δικαίου, τον οποίο ο Machiavelli βλέπει ως όχημα άσκησης εξουσίας.

Το λόγο στη συνέχεια πήρε ο κ. Περικλής Βαλλιάνος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, τονίζοντας τη θέση του Machiavelli, ότι αν ο λαός διαβουλευτεί, θα βγει η πιο ωφέλιμη εκλογή για το σύνολο.

Αμέσως μετά, τοποθετήθηκε ο κ. Γιώργος Κασσιμάτης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, επί του θέματος της πολιτικής κατά τον Αριστοτέλη, ο οποίος ανέδειξε την έννοια της πολιτικής σε τέσσερις βάσεις. Ο δε Machiavelli, βλέπει την πολιτική ως μέθοδο και διαδικασία εξουσίας.

Ο κ. Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, ανέλαβε τη σκυτάλη της συζήτησης, λέγοντας πως για τον Machiavelli, ο πολιτικός δεν οφείλει να είναι ενάρετος, αλλά να έχει την ικανότητα να αποκτήσει και να διατηρήσει την εξουσία με τον πιο πρόσφορο τρόπο.

Ο κ. Σωκράτης Δεληβογιατζής, Καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, χαρακτηρίζει τον Machiavelli νεωτερικό, συνδέοντάς τον με τα σημερινά δεδομένα, όπου οι κυψέλες εξουσίας αυτονομούνται μακροοικονομικά και μικροοοικονομικά.

Τέλος, ο κ. Θεόδωρος Γεωργίου, Καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, που είχε και την επιστημονική επιμέλεια της εκδήλωσης, χαρακτήρισε ως προ-εμπειρικό το βιβλίο «Ο Ηγεμών» και τον Machiavelli ως παρατηρητή που βλέπει την πολιτική ως διαδικασία.